۲۴ ذى الحجة روز اهلبیت علیهم السلام

مناسبت های ۲۴ ذی الحجه:

۱ - روز مباهله
این روز از یک سو روز مباهله اهل بیت علیهم السّلام با نصارى نجران است و نزول آیه :
«فَمَنْ حَاجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أبْناءَنا وَ أبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أنْفُسَنا وَ أنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکاذِبینَ» (سوره آل عمران، آیه ۶۱)
 (اگر کسى با تو مجادله کند بعد از علمى که نزد تو آمده، بگو بیاید تا فرا خوانیم پسران خود و زنهاى خود و کسى که به منزله جان ماست. آنگاه نفرین کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.)

مراسم مباهله:
روز دیگر بعد از نزول این آیه هنگام بالا آمدن آفتاب، پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله دست على بن ابى طالب علیه السّلام را گرفت و از حجره بیرون آمد. امام حسن و امام حسین علیهماالسّلام را پیش رو روانه فرمود و حضرت صدیقه کبرى فاطمه زهرا سلام اللَّه علیها از پشت سر آمدند . . .

۲- روز نزول آیه تطهیر در شأن اهل بیت علیهم السّلام در این روز بوده است:
«إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا »(سوره احزاب آیه ۳۳) (اى اهل بیت، خدا مى‌خواهد پلیدى را از شما دور کند و شما را پاک دارد.)
مسار الشیعة: ص ۲۲ - ۲۳. العدد القویة: ص ۳۰۷ - ۳۰۸. مصباح کفعمى: ج ۲، ص ۶۰۱. بحار الانوار: ج ۹۷، ص ۱۶۸، ۳۸۴. فیض العلام: ص ۱۲۷ - ۱۲۹. زاد المعاد: ص ۲۸۷
 
هنگامى که این آیه نازل شد پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله على و فاطمه و حسن و حسین علیهم السّلام را فرا خواند و فرمود: «اللهم هؤلاء اهلى» «بار الها اینان اهل من هستند».
 تاریخ الخلفاء، ص ۱۶۹ و المسترشد فی إمامة علی بن أبی طالب علیه السلام، ص: 598

۳ - روز خاتم بخشى
 در این روز أمیرالمؤمنین علیه السّلام در مسجد پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله انگشتر خود را در حالت رکوع به سائل بخشید، و آیه مبارکه «إنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ» (سوره مائده: آیه ۵۵) در شأن آن حضرت نازل شد.
 
(قلائد النحور: ج ذى الحجه، ص ۴۲۶. اکابر اهل سنّت اتّفاق دارند که آیه «انما ولیکم اللَّه... » در شأن امیر المؤمنین علیه السّلام نازل شده است. مانند فخر رازى، محمّد صدر عالم، ابن مردویه، خطیب بغدادى، ابن عساکرمحمّد بن اسماعیل الامیر، ابن مغازلى، ابواللیث سمرقندى، سبط ابن جوزى، شهاب الدین احمد، ابن صباغ، ابونعیم، ملاعلى قوشجى، سمعانى، واقدى، بیهقى، نسائى، خوارزمى، طبرى، کلبى، حموینى و... )
 
از امیرالمومنین علیه السّلام معناى این آیه شریفه را سؤال کردند که مى فرماید: «یَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ یُنْکِرُونَها»(سوره نحل: آیه ۸۳) «نعمت خداوند را مى شناسند و سپس آن را انکار مى کنند».
حضرت فرمودند: هنگامى که آیه مبارکه «انما ولیکم اللَّه... » نازل شد عده اى از اصحاب پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله در مسجد مدینه جمع شدند. بعضى به بعض دیگر گفتند: در باره این آیه چه مى گوئید؟ بعضى گفتند: اگر منکر این آیه بشویم سایر آیات را هم باید منکر شویم و اگر ایمان به این آیه بیاوریم و قبول کنیم براى ما ذلّت است زیرا على بن ابى طالب علیه السّلام بر ما مسلّط مى شود.
عده اى از منافقین گفتند: ما مى دانیم که محمّد در آنچه مى گوید صادق است. او را به ظاهر دوست داریم، ولى از على در آنچه امر مى کند اطاعت نمى کنیم.
حضرت فرمودند: در این هنگام این آیه نازل شد:«یعرفون نعمة اللَّه ثم ینکرونها... »، یعنى: ولایت على بن ابى طالب علیه السّلام را مى شناسند و حال اینکه اکثر آنها که آن را مى شناسند نسبت به ولایت آن حضرت کافرند.   الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏1، ص: 427. تفسیر برهان : ج ۱، ص ۴۷۹

۴ - نزول سوره هل اتى
در این روز سوره «هل اتى» در شأن امیر المؤمنین و فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسین علیهم السّلام نازل شده است.
این مهم بعد از سه روز روزه آنان و اعطاى افطارشان به مسکین و یتیم و اسیر بود که آن طعام بهشتى نازل شد. بنابر نقلى روز ۲۵ ذى الحجة سوره مبارکه نازل شد.
 توضیح المقاصد: ص ۳۲. مسار الشیعة: ص ۲۳. مصباح المتهجد: ص ۷۱۲. العدد القویة: ص ۳۱۵. مصباح کفعمى: ج ۲، ص ۶۰۱. فیض العلام: ص ۱۲۸. زاد المعاد : ص ۳۰۱
 
امام صادق علیه السّلام : آن کاسه اى که طعام از بهشت آوردند و آن بزرگواران میل کردند نزد ماست و حضرت صاحب الامر علیه السّلام آن را ظاهر خواهد کرد، و طعام بهشتى از آن تناول خواهند فرمود.
زاد المعاد: ص ۳۰۱
به نقل از کتاب کانال الکَلِمُ الْطَیِّب از تقویم شیعه عبدالحسین نیشابوری (با اندک اضافاتی در اسناد)